Konkurs architektoniczny jest konkursem dotyczącym dziedziny architektury, w którego czasie przyznawane są nagrody za najlepszą pracę spełniającą konkretne warunki. Najczęściej organizowany jest on w celu wyłonienia wśród projektów do niego zgłoszonych tych, które mają najlepszą koncepcję oraz przedstawiają najlepiej zagospodarowany teren wokół danego obiektu.
Zasady konkursu architektonicznego
Zasady konkursu znajdują się w jego warunkach, a podstawowymi zasadami są:
– nagradzanie – polega na przyznaniu uznania dla najlepszej pracy,
– anonimowość – polega na oddzieleniu znajomości nadesłanych prac od znajomości ich autorów,
– niezależność – wyklucza relację zależności pomiędzy stronami, które mogą generować konflikty interesów, mające wpływ na bezstronność i neutralność stron polegającą na działaniach i wypowiedziach,
– publikacji – polega na publicznym ogłoszeniu konkursu oraz jego wyników.
Rodzaje konkursów architektonicznych
Konkursy architektoniczne podzielić można ze względu na rodzaj zadania, jakie podczas konkursu należy wykonać. Wyróżniamy następujące rodzaje konkursów:
– na koncepcję – kiedy przedmiotem konkursu jest pomysł oraz jego elementy i założenia, a jego celem jest zadecydowanie czy spełnił założenia i kierunek,
– na projekt – gdy przedmiotem konkursu jest ocenienie elementów projektu, a celem jest wybór konkretnych rozwiązań, jakie użyte będą w procesie wykonawczym,
– na realizację – przedmiotem zadania są projekty i elementy zawarte w nich, do których wykonania niezbędna jest współpraca fachowców, np. architektów, inżynierów oraz wykonawców. Głównym celem tego konkursu jest podpisanie umowy o realizację inwestycji.
Formy konkursu architektonicznego
Konkursy mogą mieć różne formy, a najpopularniejszymi wynikającymi z zasięgu uczestnictwa i procedury kwalifikacji prac, są:
– otwarte – nie mają kryteriów ograniczających zasięg uczestnictwa,
– ograniczone – warunkiem ubiegania się o nagrodę jest posiadanie kwalifikacji zawodowych, które ograniczają możliwość udziału w konkursie do konkretnych zawodów. Warunkiem może być także kwalifikacja geograficzna, która minimalizuje zasięg konkursu do konkretnego obszaru,
– zamknięte – aby wziąć udział w takim turnieju, trzeba spełnić inne kryteria niż w konkursie ograniczonym oraz kryteria uznaniowe,
– jednoetapowe – polega na przeprowadzeniu konkursu w jednym etapie, w którego czasie odbywa się kwalifikacja, ocena, klasyfikacja prac oraz rozstrzygnięcie konkursu i wyłonienie zwycięzcy,
– wieloetapowe – to konkursy, których rozstrzygnięcie odbywa się w etapach poprzedzających.
Nagrody w konkursie architektonicznym
Organizator konkursu w celach motywacyjnych oferuje uczestnikom nagrody za najlepsze prace konkursowe. Uhonorowanie może mięć formę rzeczową lub pieniężną musi być pewne i nie może być zaliczką na poczet honorarium.
Wyróżnić można także inne formy nagród, którymi są:
– nagroda – jest to uznanie najlepszej pracy spełniającej konkretne warunki. Mogą to być pieniądze lub nagroda rzeczowa,
– wyróżnienie – to nagroda pieniężna, która ma za zadanie wyróżnić wybitną pracę nie do końca spełniającą warunki konkursu. Kwota wyróżnienia nie może być niższa niż nagroda za zajęcie ostatniego miejsca,
– zwrot kosztów – jest to honorarium pieniężne przyznawane pracom, które zakwalifikowały się do etapu rozstrzygającego konkurs. Wyróżnienie to musi mieć taką samą wartość dla każdego z uczestników.
Organizacja konkursu
Osoba organizująca konkurs architektoniczny ma wpływ na wybranie najlepszej pracy, która wygra konkurs i zobowiązana jest do wypłacenia i wręczenia zwycięzcy nagrody. Ponadto do obowiązków organizatora należy także określenie celu konkursu, jego zasad oraz rodzaju i wielkości nagrody.
Organizator musi powołać do komisji osoby, które obiektywnie ocenią prace konkursowe i będą sprawować nadzór nad prawidłowym przebiegiem konkursu. Zadaniem osoby organizującej jest także rozpowszechnienie informacji o odbywającym się konkursie, jego wynikach oraz dostarczenie uczestnikom niezbędnych materiałów konkursowych.
